Στα 82 της χρόνια, η αρχιτέκτονας Γιασμίν Λάρι ανοίγει το δρόμο για την ενίσχυση των αγροτικών κοινοτήτων του Πακιστάν που ζουν στην πρώτη γραμμή της κλιματικής αλλαγής.
Η Λάρι, η πρώτη γυναίκα αρχιτέκτονας του Πακιστάν, εγκατέλειψε μια ζωή με έργα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων στην μεγαλούπολη του Καράτσι για να αναπτύξει πρωτοποριακά αντιπλημμυρικά σπίτια από μπαμπού.
Οι λίγοι πιλοτικοί οικισμοί που έχουν ήδη κατασκευαστεί αναγνωρίζονται ότι έσωσαν οικογένειες από τα χειρότερα των καταστροφικών πλημμυρών των μουσώνων που έβαλαν το ένα τρίτο της χώρας κάτω από το νερό πέρυσι.
«Συνεχίσαμε να ζούμε σε αυτά», δήλωσε ο Χόμο Κόλι, ένας 45χρονος κάτοικος του χωριού Πονό Κολόνια, το οποίο βρίσκεται μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα έξω από το Καράτσι.
«Οι υπόλοιποι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στο δρόμο όπου έζησαν για δύο μήνες μέχρι να υποχωρήσει το νερό».
Τώρα, η Λάρι διεξάγει εκστρατεία για την επέκταση του έργου σε ένα εκατομμύριο σπίτια κατασκευασμένα από προσιτά τοπικά υλικά, φέρνοντας νέες θέσεις εργασίας στις πιο ευάλωτες περιοχές.
«Το ονομάζω ένα είδος εναλλακτικής οικοδόμησης και δημιουργίας, επειδή οι άνθρωποι έχουν ίσο μερίδιο στον εξωραϊσμό του και στο να το κάνουν άνετο για τους ίδιους», είπε.
Η αρχιτέκτονας, η οποία εκπαιδεύτηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, βρίσκεται πίσω από μερικά από τα πιο αξιοσημείωτα κτίρια του Καράτσι, μεταξύ των οποίων βάναυσες κατασκευές όπως τα κεντρικά γραφεία της Pakistan State Oil, καθώς και μια σειρά από πολυτελείς κατοικίες.
Καθώς σκεφτόταν να συνταξιοδοτηθεί, μια σειρά φυσικών καταστροφών, συμπεριλαμβανομένου του τεράστιου σεισμού του 2005 και των πλημμυρών του 2010- ενίσχυσε την αποφασιστικότητά της να συνεχίσει να εργάζεται με το Ίδρυμα «Κληρονομιά του Πακιστάν», το οποίο διαχειρίζεται τα αγροτικά της έργα.
«Έπρεπε να βρω τη λύση ή να βρω έναν τρόπο με τον οποίο θα μπορούσα να αναπτύξω τις ικανότητες των ανθρώπων, ώστε να μπορούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, αντί να περιμένουν εξωτερική βοήθεια», δήλωσε στο AFP.
«Το σύνθημά μου είναι μηδενικός άνθρακας, μηδενικά απόβλητα, μηδενικός δωρητής, κάτι που πιστεύω ότι οδηγεί σε μηδενική φτώχεια», είπε.
Παραδοσιακές τεχνικές
Η κλιματική αλλαγή καθιστά τις βροχές των μουσώνων πιο έντονες και πιο απρόβλεπτες, λένε οι επιστήμονες, αυξάνοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της αντιπλημμυρικής προστασίας της χώρας, ιδιαίτερα καθώς οι φτωχότεροι ζουν στις πιο ευάλωτες περιοχές.
Το Πακιστάν, με τον πέμπτο μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο, ευθύνεται για λιγότερο από το 1% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά είναι ένα από τα πιο ευάλωτα έθνη στις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Το Πονό Κολόνια, με περίπου 100 σπίτια, αναπτύχθηκε λίγους μήνες πριν από την άφιξη των καταστροφικών βροχών των μουσώνων το περασμένο καλοκαίρι και την εκτόπιση οκτώ εκατομμυρίων ανθρώπων.
Τα υπερυψωμένα σπίτια του χωριού προστατεύονται από τα ορμητικά νερά, ενώ οι σκελετοί τους από μπαμπού που έχουν μπει βαθιά στο έδαφος μπορούν να αντέξουν την πίεση χωρίς να ξεριζωθούν.
Οι λασποκαλύβες, γνωστές στην περιοχή ως “chanwara”, είναι μια βελτιωμένη εκδοχή των παραδοσιακών σπιτιών ενός δωματίου που είναι διάσπαρτα στο τοπίο της νότιας επαρχίας Σιντ και του κρατιδίου Ρατζαστάν στην Ινδία.
Απαιτούν μόνο τοπικά διαθέσιμα υλικά: ασβέστη, πηλό, μπαμπού και καλαμιές. Με απλή εκπαίδευση των ντόπιων, μπορούν να συναρμολογηθούν με κόστος περίπου 170 δολάρια – περίπου το ένα όγδοο του κόστους ενός σπιτιού από τσιμέντο και τούβλα.
Στην αγροτική περιοχή της Σιντ, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να είναι εκτοπισμένοι και λιμνάζοντα νερά βρίσκονται σε μεγάλα τμήματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων σχεδόν ένα χρόνο μετά τις χειρότερες πλημμύρες της χώρας.
Η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης σε κοινή μελέτη εκτιμούν ότι το Πακιστάν υπέστη ζημιές και οικονομικές απώλειες ύψους 32 δισεκατομμυρίων δολαρίων και ότι θα χρειαστούν 16 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανοικοδόμηση και την αποκατάσταση.
Βασιλική αναγνώριση
Η Λάρι θυμάται ότι εργαζόταν για την κοινωνική στέγαση στη Λαχόρη τη δεκαετία του 1970, όταν οι ντόπιες γυναίκες μελετούσαν τα σχέδιά της και την εξέταζαν για το πού θα ζούσαν οι κότες τους.
«Εκείνες οι κότες έχουν μείνει πραγματικά μαζί μου, οι ανάγκες των γυναικών είναι πραγματικά οι πρώτες όταν σχεδιάζω», είπε.
Αυτή τη φορά, ο επανασχεδιασμός των παραδοσιακών σομπών έχει γίνει ένα σημαντικό χαρακτηριστικό, τώρα πια ανυψωμένο από το πάτωμα.
«Παλαιότερα, η σόμπα βρισκόταν στο επίπεδο του εδάφους και έτσι ήταν εξαιρετικά ανθυγιεινή. Τα μικρά παιδιά καίγονταν στις φλόγες, τα αδέσποτα σκυλιά έγλυφαν τις κατσαρόλες και τα μικρόβια εξαπλώνονταν», δήλωσε η Τσάμπα Κάντζι, η οποία έχει εκπαιδευτεί από την ομάδα της Λάρι να κατασκευάζει σόμπες για σπίτια σε όλη τη Σιντ.
«Το να βλέπω τις γυναίκες να γίνονται ανεξάρτητες και να ενδυναμώνονται μου δίνει τεράστια ευχαρίστηση», δήλωσε η Λάρι.
Το έργο της Λάρι έχει αναγνωριστεί από το Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων, το οποίο της απένειμε το 2023 το Βασιλικό Χρυσό Μετάλλιο για την αφοσίωσή της στη χρήση της αρχιτεκτονικής για να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων.
«Μια εμπνευσμένη φιγούρα, μετακινήθηκε από ένα μεγάλο γραφείο που επικεντρώθηκε στις ανάγκες των διεθνών πελατών, ώστε να επικεντρωθεί αποκλειστικά σε ανθρωπιστικούς σκοπούς», δήλωσε ο πρόεδρος του RIBA Σάιμον Όλφορντ.
«Αυτό είναι ένα υπέροχο συναίσθημα», δήλωσε η Λάρι. «Φυσικά, όμως, κάνει και τα καθήκοντά μου πιο δύσκολα. Πρέπει να βεβαιωθώ ότι τώρα θα αποδώσω».
Πηγή: AFP
