Ερευνητές που μελετούν τις καρδιές υγιών «σούπερ ηλικιωμένων» (super-agers) εντόπισαν μια συγκεκριμένη γενετική μετάλλαξη που φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση των καρδιαγγειακών λειτουργιών στην τρίτη ηλικία. Σε μια σειρά εργαστηριακών και ζωικών πειραμάτων οι ερευνητές έδειξαν πώς μια νέα μορφή γονιδιακής θεραπείας θα μπορούσε να αναζωογονήσει τις γηράσκουσες καρδιές.
Για περισσότερα από 15 χρόνια μια ομάδα ερευνητών στην Ιταλία μελετά το καρδιαγγειακό προφίλ υγιών αιωνόβιων. Αυτοί οι άνθρωποι εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων από τον μέσο όρο των 70χρονων ή 80χρονων.
Το 2018, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι πολλοί υγιείς καρδιοπαθείς αιωνόβιοι έφεραν μια συγκεκριμένη, μοναδική γονιδιακή μετάλλαξη. Συγκεκριμένα, διαπίστωσαν ότι μια παραλλαγή που βρίσκεται στο γονίδιο BPIFB4 και σχετίζεται με τη μακροζωία (LAV), συσχετίζεται με σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων. Επακόλουθες μελέτες σε εργαστηριακά ζώα έδειξαν ότι η χορήγηση του γονιδίου σε ποντίκια είχε προστατευτικά αποτελέσματα σε μοντέλα καρδιακών παθήσεων.
Σε αυτή τη νέα μελέτη, η ερευνητική ομάδα συνέχισε να διερευνά τα πιθανά θεραπευτικά οφέλη αυτού του νέου γονιδίου, αρχικά σε εργαστηριακές δοκιμές με τη χρήση ανθρώπινων καρδιακών κυττάρων και στη συνέχεια σε μοντέλα ηλικιωμένων ζώων. Η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Μόνικα Κατανέο, δήλωσε ότι τα αρχικά εργαστηριακά πειράματα έδειξαν ότι η γονιδιακή θεραπεία έχει εντυπωσιακές δυνατότητες αναζωογόνησης των γερασμένων καρδιακών κυττάρων.
Τα κύτταρα των ηλικιωμένων ασθενών, ιδίως εκείνα που υποστηρίζουν την κατασκευή νέων αιμοφόρων αγγείων, τα λεγόμενα «περικύτταρα», βρέθηκαν να έχουν μικρότερη απόδοση και να είναι πιο γερασμένα, σύμφωνα με τους ερευνητές.
«Προσθέτοντας το γονίδιο/πρωτεΐνη μακροζωίας στον δοκιμαστικό σωλήνα, παρατηρήσαμε μια διαδικασία καρδιακής αναζωογόνησης: τα καρδιακά κύτταρα των ηλικιωμένων ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια ξαναλειτουργούσαν σωστά, αποδεικνύοντας ότι είναι πιο αποτελεσματικά στην κατασκευή νέων αιμοφόρων αγγείων», εξήγησε η Κατανέο.
Παράλληλα με αυτό το εύρημα, οι ερευνητές έδειξαν ότι οι ηλικιωμένοι με καρδιακά προβλήματα έχουν συχνά μειωμένη έκφραση του BPIFB4 στα καρδιομυοκύτταρα και τα ενδοθηλιακά κύτταρα. Αυτό υποδηλώνει ότι η μετάλλαξη LAV-BPIFB4 θα μπορούσε να αποτρέψει αυτή τη συνήθη μείωση των καρδιαγγειακών κυττάρων που σχετίζεται με την ηλικία.
Αλλά ίσως το πιο συναρπαστικό εύρημα της νέας μελέτης ήταν η ανακάλυψη του τρόπου με τον οποίο μια γονιδιακή θεραπεία που χορηγεί το LAV-BPIFB4 σε ηλικιωμένα ποντίκια, θα μπορούσε να αντιστρέψει διάφορα σημάδια γήρανσης της καρδιάς – κάνοντας ουσιαστικά τις ηλικιωμένες καρδιές των ποντικιών να συμπεριφέρονται όπως οι αντίστοιχες μεσήλικες.
«Χορηγήσαμε το LAV-BPIFB4 σε ποντίκια 18 μηνών και διαπιστώσαμε βελτίωση της συστολικής λειτουργίας και του αποθέματος στεφανιαίας ροής, το οποίο αποκαταστάθηκε σε επίπεδα όπως αυτά που καταγράφηκαν σε ποντίκια μέσης ηλικίας», έγραψαν οι ερευνητές στη νέα μελέτη.
Η αποκατάσταση των δεικτών της συσταλτικότητας που παρατηρήθηκε στα ηλικιωμένα ποντίκια θα αντιστοιχούσε σε επαναφορά του βιολογικού ρολογιού της καρδιάς κατά περισσότερα από 10 χρόνια.
Ο Τζέιμς Λέιπερ, Αναπληρωτής Ιατρικός Διευθυντής στο Βρετανικό Ίδρυμα Καρδιάς, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη, δήλωσε ότι τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για μια θεραπεία που θα αντιστρέφει τη γήρανση της καρδιάς στους ηλικιωμένους.
«Η λειτουργία της καρδιάς μας μειώνεται με την ηλικία, αλλά αυτή η μελέτη αποκάλυψε με εξαιρετικό τρόπο ότι μια παραλλαγή ενός γονιδίου που συνήθως απαντάται σε αιωνόβιους μπορεί να σταματήσει και ακόμη και να αντιστρέψει τη γήρανση της καρδιάς σε ποντίκια», δήλωσε. «Πρόκειται για μια έρευνα σε πρώιμο στάδιο, αλλά θα μπορούσε μια μέρα να προσφέρει έναν επαναστατικό τρόπο για τη θεραπεία των ατόμων με καρδιακή ανεπάρκεια και ακόμη και να αποτρέψει την εμφάνιση της πάθησης».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Cardiovascular Research».
ΠΗΓΗ: New Atlas
