Κείμενα:Μαργαρίτα Πουρνάρα Φωτογραφίες:Αλεξία Τσαγκάρη
Η στήλη δεν κρύβει την αδυναμία της στα νησάκια του Αιγαίου «που το καλοκαίρι είναι σαν κρουαζιερόπλοια από τους τουρίστες, αλλά τον χειμώνα, με τους λιγοστούς κατοίκους, γίνονται ακίνητα πολεμικά πλοία που φυλάνε τις Θερμοπύλες μας», όπως λένε οι ίδιοι οι κάτοικοι. Και από αυτούς τους μακρινούς τόπους, πιο αγαπημένος μου με διαφορά είναι η Σίκινος, μεταξύ Φολεγάνδρου και Ίου, γιατί οι ντόπιοι έχουν κρατήσει τη γλύκα και τη φιλοξενία των παλιών Κυκλάδων, τις γιορτές και τα πανηγύρια, μαζί με το αναλλοίωτο τοπίο με τις πεζούλες και το ιερό λιγοστό χώμα που κάποτε καλλιεργείτο και έθρεφε γενιές ολόκληρες. Εκεί, λοιπόν, στα Εισόδια της Παναγίας, έχουν ένα από τα ωραιότερα έθιμα της πατρίδας μας, που είχα την τύχη να το ζήσω από κοντά το 2019, πριν από την επιδημία. Όμως, οι περιορισμοί που ισχύουν σήμερα έχουν φέρει τα πάνω κάτω και έτσι, πέρυσι και φέτος, οι Σικινιώτες δεν το τήρησαν, για πρώτη φορά στα χρονικά.
Σύμφωνα με το έθιμο, η σπουδαιότερη εικόνα του νησιού, που κανονικά θα έπρεπε να είναι κλεισμένη στον ναό της Παντάνασσας, δεν φυλάσσεται στην εκκλησία, αλλά κάθε χρόνο την παίρνει στο σπίτι και μια οικογένεια από το νησί. Υποχρέωση των μελών της είναι να ανοίγουν την πόρτα σε όποιον θέλει να προσευχηθεί ή να προσκυνήσει, ακόμα και αν είναι μεσάνυχτα ή χάραμα. Είναι μεγάλη τιμή και ύψιστη θεϊκή προστασία, άλλωστε, η παρουσία της. Όταν γεννιέται ένα παιδί, οι δικοί του πηγαίνουν στον παπά για να γράψουν το όνομά του στον σχετικό κατάλογο, έτσι ώστε όταν μεγαλώσει να έχει φθάσει η σειρά του για να πάρει την εικόνα στο σπίτι. Με αυτό το δίκαιο κυκλικό σύστημα κανένας δεν μένει δυσαρεστημένος και όλοι διαδοχικά φιλοξενούν τη «χάρη» της. Ωστόσο, η φιλοξενία κατ’ οίκον δεν είναι η μοναδική υποχρέωση.
Ο τιμώμενος κάτοικος οφείλει να τραπεζώσει όλο το νησί με φρέσκα ψάρια ανήμερα την εορτή. Τα έξοδα πολλά, αλλά μεγάλη και η χαρά. Ακόμα και σε καιρούς οικονομικής κρίσης, όπου οι άνθρωποι ζορίζονταν πολύ να τα βγάλουν πέρα, όλοι ήταν πρόθυμοι να τηρήσουν το έθιμο. Τα τελευταία δύο χρόνια πραγματοποιήθηκαν ο εσπερινός της προηγούμενης ημέρας και η πρωινή λειτουργία, αλλά το τραπέζωμα, που μαζεύει όλους τους Σικινιώτες, ακόμα και από το εξωτερικό ή την Αθήνα, αναβλήθηκε. Χάθηκε έτσι η ευκαιρία να νιώσουν τη θέρμη και την αγάπη που αισθάνονται όταν τρώνε και γιορτάζουν ο ένας δίπλα στον άλλον. Γιατί, όπως λέει και ο περίφημος κτίστης του νησιού, Μάρκος Ζαγοραίος, «όταν ζεις σε ένα μέρος χωρίς τη σταθερή παρουσία γιατρών και πλοίων, ασφάλειά σου είναι μόνο ο Θεός και ο γείτονας». Άντε και του χρόνου λεύτεροι από τον κορωνοϊό.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
