Από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου του περασμένου έτους έως την ένοπλη εξέγερση το Σάββατο της παραστρατιωτικής ομάδας Βάγκνερ που υποστηρίζει το Κρεμλίνο, ακολουθεί ένα χρονοδιάγραμμα των κυριότερων γεγονότων.
Η μεγαλύτερη επίθεση σε ευρωπαϊκή χώρα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει σκοτώσει ή τραυματίσει πάνω από 150.000 ανθρώπους, σύμφωνα με δυτικές εκτιμήσεις.
- Φεβρουάριος 2022: εισβολή
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοινώνει μια “ειδική στρατιωτική επιχείρηση” στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, λέγοντας ότι θέλει να αποστρατιωτικοποιήσει και να “αποναζιστικοποιήσει” τη χώρα, καθώς και να προστατεύσει την κυρίως ρωσόφωνη ανατολική χώρα από τη “γενοκτονία”.
Ξεκινά μια εισβολή πλήρους κλίμακας, με πυραυλικά πλήγματα σε αρκετές ουκρανικές πόλεις που πυροδοτεί μια προσφυγική κρίση. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι παραμένει στην πρωτεύουσα Κίεβο για να ηγηθεί της αντίστασης. Η Δύση επιβάλλει πρωτοφανείς κυρώσεις στη Ρωσία και η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες στέλνουν στην Ουκρανία όπλα και βοήθεια.
- Μάρτιος: Ρωσική προέλαση
Οι ρωσικές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος στα νότια, καταλαμβάνοντας την πόλη Χερσώνα, κοντά στη χερσόνησο της Κριμαίας που έχει προσαρτηθεί στη Μόσχα. Οι ρωσικές δυνάμεις επιχειρούν επίσης να περικυκλώσουν το Κίεβο και να καταλάβουν τη δεύτερη πόλη της Ουκρανίας, το Χάρκοβο, στα βορειοανατολικά, αλλά συναντούν σθεναρή αντίσταση.
Έναν μήνα μετά την έναρξη των μαχών, η Ρωσία αποσύρεται από τον βορρά για να επικεντρωθεί στην ανατολική βιομηχανική περιοχή Ντονμπάς, η οποία κατέχεται εν μέρει από αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Μόσχα, μαζί με τον νότο.
- Απρίλιος: αποκαλύπτονται εγκλήματα πολέμου
Στις αρχές Απριλίου, το AFP ανακαλύπτει τα πτώματα τουλάχιστον 20 αμάχων που κείτονταν σε έναν μόνο δρόμο στο προάστιο Μπούτσα του Κιέβου – η πρώτη από πολλές φρικιαστικές ανακαλύψεις σε πόλεις που είχαν καταλάβει οι ρωσικές δυνάμεις, οι οποίες προκαλούν διεθνή κατακραυγή και έρευνες για εγκλήματα πολέμου.
- Μάιος: Μαριούπολη
Στις 21 Μαΐου, η Ρωσία ανακοινώνει την πτώση της νοτιοανατολικής λιμενικής πόλης Μαριούπολης, η οποία βομβαρδιζόταν ανελέητα, μετά την παράδοση των τελευταίων ουκρανικών στρατευμάτων που κρατούσαν αντίσταση σε μια χαλυβουργία.
Η Σουηδία και η Φινλανδία ζητούν την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, φοβούμενες ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν μελλοντικούς στόχους ρωσικής επίθεσης.
- Ιούνιος: Ντονμπάς
Τον Ιούνιο, η Ρωσία καταλαμβάνει την πόλη Σεβεροντονέτσκ του Ντονμπάς μετά από μια από τις πιο αιματηρές μάχες του πολέμου, ενώ αμέσως μετά ακολουθεί η γειτονική πόλη Λισιτσάνσκ.
- Ιούλιος: διακοπή της παροχής φυσικού αερίου
Στις 22 Ιουλίου, το Κίεβο και η Μόσχα υπογράφουν συμφωνία για την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία, σε μια προσπάθεια να ανακουφιστεί η επισιτιστική κρίση που επιδεινώνεται από τον αποκλεισμό των λιμανιών της χώρας από τη Ρωσία.
Ο ρωσικός γίγαντας του φυσικού αερίου Gazprom μειώνει τις προμήθειές του στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream, τροφοδοτώντας τους φόβους για έλλειψη φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
- Αύγουστος: μάχη για το Μπαχμούτ
Το Κίεβο εξαπολύει μεγάλη επίθεση για την ανακατάληψη της Χερσώνας, ενώ αρχίζει μια σκληρή μάχη για την ανατολική πόλη Μπαχμούτ, με αιχμή του δόρατος από ρωσικής πλευράς τη μισθοφορική ομάδα Βάγκνερ.
Ο Βάγκνερ ισχυρίζεται ότι απέσπασε τον πλήρη έλεγχο της Μπαχμούτ τον Μάιο.
- Σεπτέμβριος: προσάρτηση
Η Ουκρανία ανακαταλαμβάνει εκατοντάδες πόλεις και χωριά σε μια αστραπιαία αντεπίθεση γύρω από το Χάρκοβο.
Ο Πούτιν προβαίνει σε μερική επιστράτευση 300.000 εφέδρων, προκαλώντας την έξοδο νέων Ρώσων ανδρών σε στρατιωτική ηλικία.
Στις 30 Σεπτεμβρίου, προσαρτά επίσημα τις ουκρανικές περιοχές Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια.
- Οκτώβριος: χτύπημα στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος
Στις 8 Οκτωβρίου, μια έκρηξη προκαλεί μεγάλες ζημιές σε μια γέφυρα που συνδέει την Κριμαία με τη ρωσική ηπειρωτική χώρα – σύμβολο της προσάρτησης της χερσονήσου από τη Μόσχα. Ο Πούτιν κατηγορεί τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες για την επίθεση.
Οι ρωσικές δυνάμεις ανταποδίδουν με ένα μπαράζ χτυπημάτων στις ενεργειακές υποδομές του Κιέβου και άλλων πόλεων, αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς ρεύμα, κάτι που γίνεται ο νέος τρόπος δράσης της καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα.
- Νοέμβριος: υποχώρηση από τη Χερσώνα
Στις 9 Νοεμβρίου, η Μόσχα διατάζει τα στρατεύματά της να υποχωρήσουν από τη Χερσώνα μπροστά στις προελαύνοντες ουκρανικές δυνάμεις, σηματοδοτώντας μια εντυπωσιακή ήττα σε μια από τις περιοχές που προσάρτησε. Οι πανηγυρίζοντες κάτοικοι χαιρετίζουν τις ουκρανικές δυνάμεις ως απελευθερωτές.
- Δεκέμβριος: Ζελένσκι πηγαίνει στην Ουάσιγκτον
Στις 22 Δεκεμβρίου, ο Ζελένσκι επισκέπτεται την Ουάσινγκτον στο πρώτο του υπερπόντιο ταξίδι από την έναρξη του πολέμου. Συναντά τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και απευθύνεται στο Κογκρέσο.
- Ιανουάριος 2023: Τα τανκς είναι καθ’ οδόν
Η Ρωσία υφίσταται τις μεγαλύτερες μεμονωμένες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές από την εισβολή σε μια ουκρανική επίθεση σε μια προσωρινή βάση στην ανατολική πόλη Μακίβκα την 1η Ιανουαρίου. Η Μόσχα αναφέρει ότι 89 στρατιώτες σκοτώθηκαν στο χτύπημα.
Στις 25 Ιανουαρίου, η Γερμανία συμφωνεί τελικά να στείλει στην Ουκρανία μερικά από τα ισχυρά της άρματα μάχης Leopard. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούν, ανακοινώνοντας ότι θα παράσχουν 31 άρματα μάχης Abrams. Στις 19 Μαΐου, ο Μπάιντεν εγκρίνει την παράδοση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στο Κίεβο. Τον Απρίλιο, η Ουκρανία λαμβάνει επίσης αντιπυραυλικά αμυντικά συστήματα Patriot από την Ουάσιγκτον.
- 6 Ιουνίου: καταστρέφεται το φράγμα
Μια έκρηξη στο φράγμα Kakhovka στη ρωσοκρατούμενη Κριμαία πλημμυρίζει τεράστιες εκτάσεις της περιοχής Χερσώνα, αναγκάζοντας χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν και πυροδοτώντας φόβους για περιβαλλοντική καταστροφή.
Το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα για την ανατίναξη του φράγματος στον ποταμό Ντνίπρο, ενώ η Ρωσία κατηγορεί την Ουκρανία.
- Ιούνιος: Ουκρανία: αντεπίθεση
Αρχίζει η πολυαναμενόμενη ουκρανική αντεπίθεση, η οποία υποβοηθείται από την προμήθεια δυτικών όπλων, σύμφωνα με αναλυτές. Η Ρωσία τη χαρακτηρίζει αποτυχία, αλλά το Κίεβο λέει ότι έχει ανακαταλάβει αρκετές περιοχές.
- 24 Ιουνίου: Εξέγερση της Βάγκνερ
Ο επικεφαλής του Βάγκνερ, Yevgeny Prigozhin, που ηγείται μιας ανταρσίας για να ρίξει τα ανώτατα κλιμάκια της Μόσχας, λέει ότι οι μαχητές του κατέλαβαν το αρχηγείο του στρατού στο ρωσικό Ροστόφ επί του Ντον “χωρίς να ρίξουν ούτε έναν πυροβολισμό” και ισχυρίζεται ότι έχει την υποστήριξη των ντόπιων.
Ο Πούτιν προειδοποιεί ότι η προδοσία κατά της διακυβέρνησής του απειλεί τη Ρωσία με εμφύλιο πόλεμο και κατηγορεί το αφεντικό της Βάγκνερ για “μαχαιριά στην πλάτη”.
