Στη Βρετανία από χθες, αφού ανακοινώθηκε ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ, οι σημαίες σε όλα τα κυβερνητικά κτήρια και τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως και στα ανάκτορα, κυματίζουν μεσίστιες.
Ο ιστότοπος της βασιλικής οικογένειας άλλαξε φόντο σε μαύρο. Σήμερα, περί τις 10:00, ο νέος βασιλιάς της χώρας, ο μέχρι τώρα πρίγκιπας Κάρολος, θα ανακηρυχθεί επισήμως μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου από το Συμβούλιο Ενθρόνισης.
Από εδώ και πέρα θα αποκαλείται βασιλιάς Κάρολος ο Γ΄, ενώ η σύζυγος του Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς θα φέρει τον τίτλο της «βασιλικής συζύγου».
Όλοι οι άντρες του Συμβουλίου κατά την διάρκεια της τελετής υποχρεούνται να φορούν πρωινό κοστούμι με μαύρες ή σκούρες γραβάτες.
Στη συνέχεια αναμένεται ο νέος βασιλιάς να απευθύνει το πρώτο του διάγγελμα στο βρετανικό λαό. Αργότερα θα συνεδριάσει το κοινοβούλιο για να αποτίσει φόρο τιμής στην βασίλισσα και να εγκρίνει το μήνυμα συλλυπητηρίων. Κατόπιν οι εργασίες του θα ανασταλούν για 10 ημέρες.
Στις 15:30 η πρωθυπουργός της χώρας Λιζ Τρας και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου της θα μεταβούν στο παλάτι του Μπάκιγχαμ για ακρόαση με τον νέο βασιλιά.
Αύριο Σάββατο η σορός της βασίλισσας, κατά μία εκδοχή, αναμένεται να μεταφερθεί με το βασιλικό τραίνο από το Μπαλμόραλ στο παλάτι του Μπάκιγχαμ. Ωστόσο, κατ’ άλλες πληροφορίες θα μεταφερθεί οδικώς στο παλάτι του Χόλιρουντ στο Εδιμβούργο και την επομένη στον καθεδρικό ναό της πόλης, τον Άγιο Τζάιλς, όπου θα τελεστεί λειτουργία παρουσία του βασιλιά.
Ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ θα έχει ήδη ξεκινήσει περιοδεία σε όλες τις χώρες του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως ορίζει το πρωτόκολλο. Πρώτος του σταθμός θα είναι η Σκοτία, κατόπιν θα μεταβεί στην Βόρεια Ιρλανδία και έπειτα στην Ουαλία.
Μεθαύριο Κυριακή η σορός της βασίλισσας, σύμφωνα πάντα με το δεύτερο σενάριο, θα μεταφερθεί με αεροσκάφος της RAF (της Πολεμικής Αεροπορίας) στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Νόρθχολντ του δυτικού Λονδίνου και από εκεί οδικώς στο παλάτι του Μπάκιγχαμ.
Την Δευτέρα, πάνω σε κιλλίβαντα, συνοδεία στρατιωτικής πομπής και συγγενών, η σορός θα μεταφερθεί από το παλάτι του Μπάκιγχαμ στο Κοινοβούλιο όπου θα παραμείνει για τριήμερο λαϊκό προσκύνημα.
Δέκα ημέρες μετά το θάνατο της, θα τελεστεί η κηδεία της βασίλισσας. Η ημέρα αυτή, κατά την οποία θα κηρυχθεί εθνικό πένθος, θα είναι επίσημη αργία.
Κατά πληροφορίες η σορός της βασίλισσας θα μεταφερθεί στις 10:50 από το κοινοβούλιο στο Αβαείο του Γουέστμινστερ όπου θα πραγματοποιηθεί μεγαλοπρεπής πολιτειακή κηδεία παρουσία ξένων ηγετών.
Πριν από την τελετή, θα τηρηθεί δύο λεπτών σιγή σε όλη τη χώρα.
Αργότερα, η σορός θα μεταφερθεί στο κάστρο του Ουίνδσορ όπου περί τις 16:00 θα λάβει χώρα τελετή στο Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, όπου είχε τελεστεί επίσης η κηδεία του πρίγκιπα Φιλίππου.
Βασίλισσα Ελισάβετ: Η ζωή της, οι φράσεις της που έμειναν στην ιστορία και η παγκόσμια συγκίνηση
Το Ανάκτορο του Μπάκιγχαμ ανακοίνωσε επίσημα στις 20:30 ώρα Ελλάδας ότι η μακροβιότερη μονάρχης της Μεγάλης Βρετανίας, βασίλισσα Ελισάβετ, απεβίωσε την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου σε ηλικία 96 ετών.
The Queen died peacefully at Balmoral this afternoon.
The King and The Queen Consort will remain at Balmoral this evening and will return to London tomorrow. pic.twitter.com/VfxpXro22W
— The Royal Family (@RoyalFamily) September 8, 2022
Βασίλισσα Ελισάβετ η Δεύτερη – Ποια ήταν η θρυλική μονάρχης
Η βασίλισσα Ελισάβετ η Δεύτερη γεννήθηκε στο Μέιφερ του Λονδίνου, ως το πρώτο παιδί του Δούκα και της Δούκισσας της Υόρκης – που θα γίνονταν αργότερα ο Βασιλεύς Γεώργιος ο Έκτος και η Βασίλισσα Ελισάβετ η Πρώτη.
Ο πατέρας της ανέβηκε στο θρόνο το 1936 μετά την παραίτηση του αδελφού του, βασιλιά Εδουάρδου Η’ , καθιστώντας την Ελισάβετ υποψήφια διάδοχό του.
Η Ελισάβετ ανέλαβε τα πρώτα της δημόσια καθήκοντα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρετώντας στη Βοηθητική Εδαφική Υπηρεσία. Τον Νοέμβριο του 1947 παντρεύτηκε τον Φίλιππο Μαουντμπάτεν, πρώην πρίγκιπα της Ελλάδας και της Δανίας και ο γάμος τους κράτησε 73 χρόνια, μέχρι τον θάνατο του -μετέπειτα Πρίγκιπα- τον Απρίλιο του 2021. Το ζεύγος απέκτησε μαζί τέσσερα παιδιά: Τον πρίγκιπα Κάρολο, την πριγκίπισσα Άννα, τον πρίγκιπα Άντριου και τον πρίγκιπα Εδουάρδο.
Όταν ο πατέρας της πέθανε τον Φεβρουάριο του 1952, η Ελισάβετ -τότε 25 ετών- έγινε βασίλισσα επτά ανεξάρτητων χωρών της Κοινοπολιτείας: του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Αφρικής , του Πακιστάν και της Κεϋλάνης (γνωστή σήμερα ως Σρι Λάνκα) καθώς και Επικεφαλής της Κοινοπολιτείας. Με την πάροδο του χρόνου, το καθεστώς της εξουσίας της μεταβλήθηκε σε ορισμένα από αυτά τα μέρη, αφού ορισμένα βασίλεια έγιναν δημοκρατίες ή κήρυξαν την ανεξαρτησία τους από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Ελισάβετ βασίλεψε ως συνταγματική μονάρχης εν μέσω μεγάλων πολιτικών αλλαγών, όπως οι αναταραχές στη Βόρεια Ιρλανδία, η αποκέντρωση των εξουσιών στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αποαποικιοποίηση της Αφρικής και η ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, αλλά και η μετέπειτα αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Brexit).
Σημαντικά γεγονότα περιλαμβάνουν τη στέψη της Ελισάβετ το 1953 και τους εορτασμούς του Ασημένιου, του Χρυσού, του Διαμαντένιου και του Πλατινένιου Ιωβηλαίου της το 1977, το 2002, το 2012 και το 2022, αντίστοιχα.
Η Ελισάβετ υπήρξε η μακροβιότερη Βρετανίδα μονάρχης, ο γηραιότερος και μακροβιότερος εν ενεργεία αρχηγός του κράτους καθώς και η δεύτερη μακροβιότερη κυρίαρχη μονάρχης στην παγκόσμια ιστορία.
Η γνωριμία με τον Φίλιππο
Η Βασίλισσα Ελισάβετ γνώρισε τον πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδας και της Δανίας όταν ήταν 13 χρονών. Η Ελισάβετ συνάντησε το μελλοντικό σύζυγό της, Φίλιππο πρίγκιπα της Ελλάδας και της Δανίας το 1934 και το 1937. Οι δυο τους μάλιστα ήταν τρίτα ξαδέλφια μέσω της συγγένειάς τους με τον Χριστιανό Θ΄ της Δανίας, αλλά και μέσω της συγγένειάς τους με τη Βασίλισσα Βικτωρία του Ηνωμένου Βασιλείου. Μετά από μία άλλη συνάντηση στο Βασιλικό Ναυτικό Κολλέγιο του Ντάρτμουθ τον Ιούλιο του 1939, η Ελισάβετ, αν και μόλις 13 ετών, δήλωσε ότι είχε ερωτευτεί τον Φίλιππο, ενώ έπειτα ξεκίνησαν να ανταλλάσσουν επιστολές, κάτι που συνεχίστηκε για τα επόμενα επτά έτη.
Ο αρραβώνας και η διαμάχη
Ο αρραβώνας τους ανακοινώθηκε επίσημα στις 9 Ιουλίου 1947. Ο αρραβώνας τους τότε δημιούργησε διαμάχη, καθώς ο Φίλιππος δεν είχε οικονομική ισχύ, ήταν γεννημένος σε άλλη χώρα και είχε αδελφές που είχαν παντρευτεί Γερμανούς ευγενείς με ναζιστικές διασυνδέσεις. Σημαντικό ήταν επίσης το γεγονός ότι ο πατέρας του Φιλίππου, Ανδρέας πρίγκιπας της Ελλάδας, είχε κριθεί συνένοχος από στρατοδικείο στην Ελλάδα για πράξεις που προκάλεσαν τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η γκουβερνάντα της Ελισάβετ, Μάριον Κρώφορντ, έγραψε: «Μερικοί από τους συμβούλους του Βασιλιά δεν τον θεωρούν αρκετά καλό για εκείνη. Ήταν ένας πρίγκιπας χωρίς σπίτι ή βασίλειο…Πέρα από χαρούμενες, εκείνες οι φθινοπωρινές ημέρες πρέπει να ήταν για τη Λίλιμπετ γεμάτες από αμφιβολίες, γεμάτες από αμηχανίες, αβεβαιότητες και λύπες». Η μητέρα της Ελισάβετ είχε αναφέρει, σε μετέπειτα βιογραφίες της, ότι είχε αντιταχθεί σε αυτόν τον γάμο αρχικά, ενώ είχε δώσει στον Φίλιππο τον τίτλο «ο Ούνος». Μετέπειτα όμως είπε στον βιογράφο Τιμ Χελντ ότι ο Φίλιππος ήταν «ένας Άγγλος τζέντλεμαν».
Πριν από τον γάμο ο Φίλιππος αποποιήθηκε τους ελληνικούς και δανικούς τίτλους ευγενείας που κατείχε, προσηλυτίστηκε στον Αγγλικανισμό από την Ορθοδοξία και υιοθέτησε τον τίτλο Υπολοχαγός Φίλιπ Μαουντμπάττεν, λαμβάνοντας έτσι το επώνυμο της βρετανικής οικογένειας της μητέρας του. Λίγο πριν από τον γάμο πήρε τον τίτλο Δούκας του Εδιμβούργου και την προσφώνηση Αυτού Βασιλική Υψηλότητα.
Η Ελισάβετ και ο Φίλιππος παντρεύτηκαν στις 20 Νοεμβρίου 1947 στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Έλαβαν 2.500 γαμήλια δώρα και 10.000 τηλεγραφήματα από όλο τον κόσμο. Επειδή η Βρετανία δεν είχε ακόμη ανακάμψει πλήρως από την καταστροφή του πολέμου, η Ελισάβετ ζήτησε να χρησιμοποιηθούν κουπόνια για να αγοραστούν τα υλικά για το νυφικό της, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Νόρμαν Χάρτνελ. Στη μεταπολεμική Βρετανία, δεν ήταν αποδεκτό για τον Δούκα Φίλιππο να έχει γερμανικές σχέσεις, ακόμα και με τις τρεις αδελφές του, οι οποίες δεν προσκλήθηκαν στο γάμο. Στον γάμο δεν προσκλήθηκε ούτε ο θείος της Ελισάβετ και πρώην βασιλιάς της χώρας, Εδουάρδος Η’.
Η βασίλισσα Ελισάβετ μέσα από τα δικά της λόγια
Αφοσίωση στο στέμμα
«Δηλώνω ενώπιόν σας ότι όλη μου η ζωή, είτε είναι μακρά είτε σύντομη, θα είναι αφιερωμένη στην υπηρεσία σας». Η δέσμευση που ανέλαβε απέναντι στην Κοινοπολιτεία η τότε πριγκίπισσα Ελισάβετ, σε ηλικία 21 ετών, σε μια ραδιοφωνική ομιλία της από το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής.
«Θα προσπαθήσω να είμαι άξια της εμπιστοσύνης σας σε όλη τη διάρκεια του βίου μου και με όλη μου την καρδιά». Η υπόσχεση που έδωσε η νέα βασίλισσα Ελισάβετ με την ευκαιρία της στέψης της, το 1953.
«Για όλη μας τη ζωή;» Η ερώτηση που έκανε η 10χρονη Ελισάβετ στην γκουβερνάντα της, όταν έμαθε ότι η οικογένειά της θα μετακόμιζε στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ επειδή ο πατέρας της έγινε βασιλιάς, το 1936.
«Μολονότι δεν έχω παραστεί σε όλες τις εκδηλώσεις αυτοπροσώπως, η καρδιά μου είναι μαζί σας. Και είμαι αποφασισμένη να σας υπηρετήσω όσο καλύτερα μπορώ, με τη στήριξη της οικογένειάς μου». Η διαβεβαίωσή της σε μια επιστολή προς τους Βρετανούς, στις 5 Ιουνίου 2022, με την ευκαιρία των εορτασμών για τα 70 χρόνια της βασιλείας της.
Κρίσεις
«Το 1992 δεν είναι μια χρονιά την οποία θα σκέφτομαι με ευχαρίστηση. Για να επαναλάβω τα λόγια ενός από τους αξιότιμους βασιλικούς αλληλογράφους μου, αποδείχτηκε ότι ήταν annus horribilis (φρικτή χρονιά στα λατινικά)». Απόσπασμα του χριστουγεννιάτικου μηνύματός της, έπειτα από μια χρονιά που σημαδεύτηκε από το διαζύγιο τριών παιδιών της και μια πυρκαγιά στο κάστρο του Γουίνδσορ.
«Κανείς από αυτούς που γνώρισαν την Νταϊάνα δεν θα την ξεχάσει ποτέ. Εκατομμύρια άλλοι που δεν την συνάντησαν ποτέ αλλά είχαν την εντύπωση ότι την γνώριζαν, θα την θυμούνται. Από την πλευρά μου, πιστεύω ότι μπορούμε να πάρουμε μαθήματα από τη ζωή της και τις εκπληκτικές και συγκινητικές αντιδράσεις που προκάλεσε ο θάνατός της». Η ανακοίνωση της βασίλισσας, μετά τις επικρίσεις που δέχτηκε ότι καθυστέρησε να αντιδράσει μετά τον θάνατο της πριγκίπισσας σε τροχαίο δυστύχημα στο Παρίσι, το 1997.
«Τίποτα απ’ όσα θα μπορούσαμε να πούμε δεν μπορεί να βάλει τέλος στην αγωνία και την οδύνη αυτών των στιγμών. Η θλίψη είναι το τίμημα που πληρώνουμε για την αγάπη». Απόσπασμα του μηνύματός της σε μια λειτουργία στη Νέα Υόρκη μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
«Πρέπει να βρούμε παρηγοριά σκεπτόμενοι ότι, αν και θα πρέπει ακόμη να υπομείνουμε πολλά, θα έρθουν καλύτερες ημέρες. Θα βρεθούμε και πάλι με τους φίλους μας, με τις οικογένειές μας, θα ξανασυναντηθούμε». Τηλεοπτικό διάγγελμα, τον Απρίλιο του 2020, για να καθησυχάσει το έθνος κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας της Covid-19.
Αστεϊσμοί
«Τι κάνετε εσείς εδώ;» Η ερώτηση της βασίλισσας όταν ξύπνησε στην κρεβατοκάμαρά της στο Μπάκιγχαμ, στις 9 Ιουλίου 1982 και βρήκε μπροστά την τον εισβολέα Μάικλ Φέιγκαν.
«Λιγότερη κλάση; Ποια πιστεύετε ότι είμαι;» Η απάντηση της βασίλισσας στην Άννι Λέιμποβιτς, όταν η διάσημη φωτογράφος της πρότεινε να βγάλει το στέμμα για μια φωτογραφία.
«Καλησπέρα σας, κύριε Μποντ». Η ατάκα της βασίλισσας στον ηθοποιό Ντάνιελ Κρεγκ, σε μια παρωδία των ταινιών «007» που προβλήθηκε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, το 2012.
Μακροβιότητα
«Ε λοιπόν, είμαι ακόμα ζωντανή». Η απάντησή της στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Βόρειας Ιρλανδίας, Μάρτιν ΜακΓκίνες, όταν εκείνος την ρώτησε πώς είναι, σε μια συνάντησή τους το 2016.
«Δεν ήταν μια κατάσταση την οποία λαχταρούσα ποτέ. Αναπόφευκτα, μια μακρά ζωή μπορεί να έχει πολλά ορόσημα και η δική μου δεν αποτελεί εξαίρεση». Για το γεγονός ότι το 2015 έγινε η μακροβιότερη μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου, σπάζοντας το ρεκόρ της βασίλισσας Βικτορίας.
«Κανείς μας δεν θα ζήσει αιώνια». Δήλωση στους ηγέτες που συμμετείχαν στην COP26 τον Νοέμβριο του 2021. Η Ελισάβετ ακύρωσε την τελευταία στιγμή τη συμμετοχή της, κατόπιν συμβουλής των γιατρών της.
Κλίμα
«Είναι πραγματικά εκνευριστικό όταν μιλάνε αλλά δεν πράττουν». Κριτική στους ηγέτες λίγο πριν από την COP26, ένα σχόλιο που ακούστηκε επειδή έμεινε ανοιχτό κατά λάθος το μικρόφωνό της στο Κοινοβούλιο της Ουαλίας.
«Η ιστορία έδειξε πως όταν τα έθνη ενώνονται για έναν κοινό σκοπό, επιτρέπεται να ελπίζουμε (…) Πολλοί ελπίζουν ότι η κληρονομιά αυτής της συνόδου θα σας περιγράψει ως τους ηγέτες που δεν άφησαν να χαθεί η ευκαιρία και ανταποκρίθηκαν στην έκκληση των μελλοντικών γενεών» – Βιντεοσκοπημένο μήνυμα προς τους ηγέτες της COP26.
Βασίλισσα Ελισάβετ: Πλήθος κόσμου την αποχαιρετά
Πλήθος κόσμου έχει συγκεντρωθεί- από νωρίς- έξω από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ όπου η σημαία κυματίζει μεσίστια. Οι Λονδρέζοι προσέρχονται με δακρυσμένα μάτια στα ανάκτορα για να αφήσουν ένα λουλούδι στη μνήμη της μακροβιότερης βασίλισσάς τους.
Μάλιστα, κάποιοι πήγαν στα Ανάκτορα από τη στιγμή που έμαθαν ότι η κατάστασή της υγείας της είχε επιδεινωθεί και ήταν εκεί όταν ανακοινώθηκε ο θάνατός της. Ήταν η στιγμή που το BBC έπαιζε τον εθνικό ύμνο της χώρας και όλοι βουβοί δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η Ελισάβετ κατέληξε τόσο γρήγορα, καθώς μόλις πριν λίγες ώρες η ανακοίνωση από το Παλάτι δεν άφηνε να εννοηθεί πως η κατάσταση της υγείας της ήταν εξαιρετικά κρίσιμη.
Το συγκεντρωμένο πλήθος καθώς και οι Βρετανοί από τους τηλεοπτικούς τους δέκτες, είδαν ένα ουράνιο τόξο που εμφανίστηκε στον ουρανό της βρετανικής πρωτεύουσας. «Συνήθως δεν είμαι συναισθηματικός με αυτά τα πράγματα, αλλά φαίνεται ότι ο Θεός χαμογελά σε μια ζωή αφοσιωμένης υπηρεσίας» τόνισε ένας από τους Βρετανούς που βρέθηκαν στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
A double rainbow over the Thames pic.twitter.com/Bi0mGLIWyp
— Claire Ellicott (@ClaireEllicott1) September 8, 2022
