Την καταγραφή της βιοποικιλότητας σε είκοσι αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας επιχειρούν τα υπουργεία Πολιτισμού & Αθλητισμού και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 48 επιστήμονες από πέντε πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, υπό τον επιστημονικό συντονισμό του ΕΚΠΑ.
Ανάμεσα στους αρχαιολογικούς χώρους, όπου θα γίνουν οι εργασίες πεδίου για την επιτόπια αναγνώριση και καταγραφή των ειδών της πανίδας και της χλωρίδας περιλαμβάνεται και ο αρχαιολογικός χώρος της Δήλου. Για τον λόγο αυτό από την Τετάρτη 10 Απριλίου μέχρι και την Κυριακή 14 Απριλίου θα βρεθούν στον αρχαιολογικό χώρο του ιερού νησιού τέσσερεις επιστήμονες, οι οποίοι έχουν επιφορτιστεί με την καταγραφή της χλωρίδας, ενώ ήδη ανάλογες εργασίες πεδίου έχουν γίνει και για την πανίδα.
Ανάμεσα στους τρεις ερευνητές που θα φιλοξενήσουμε στην Δήλο είναι και ο κ. Παναγιώτης Δημόπουλος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών, με έδρα στην Βιολογία. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση του κ. Δημόπουλου είναι πως κατέχει αυτό το διάστημα διπλή ιδιότητα, καθώς είναι και υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Το cyclades24.gr συνομίλησε με τον καθηγητή για τις ενδιαφέρουσες έρευνες που γίνονται στην Ιερή Δήλο.
Για ποιον λόγο είστε αυτές τις μέρες στην Δήλο κύριε Δημόπουλε;
«Πρόκειται για ένα από τα στάδια υλοποίησης της προγραμματικής σύμβασης η οποία είναι σε εξέλιξη, ανάμεσα στην πολιτεία και την επιστημονική κοινότητα. Η δράση έχει σκοπό να καταγράψει τον πλούτο της βιοποικιλότητας που συναντάμε στους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της πατρίδας μας.
Θα πρέπει εδώ να σας πω ότι ένα αρχαιολογικό μνημείο, ένας αρχαιολογικός χώρος έχει πολύπλευρο ενδιαφέρον. Όταν βρισκόμαστε μέσα σε αυτό μάς απομαγεύει, ο χώρος, η ιστορία του και η επίδραση του παρελθόντος στο σήμερα. Έτσι μας διαφεύγουν άλλα, εξίσου σημαντικά στοιχεία, που έχουν να κάνουν, για παράδειγμα με την μορφολογία του, ή όπως στην περίπτωσή μας με την χλωρίδα και την πανίδα του.
Αυτό λοιπόν που επιχειρούμε να κάνουμε εδώ είναι να αναδείξουμε πλευρές που δεν είναι άμεσα ορατές, να καταγράψουμε, να αποτυπώσουμε και να τεκμηριώσουμε αυτό το απόθεμα. Θα καταγράψουμε δηλαδή όλα τα είδη φυτών και ζώων που υπάρχουν σε αυτές τις περιοχές. Σκοπός είναι να δούμε αν αυτοί οι χώροι βοηθούν στην προστασία της βιοποικιλότητας.
Υπάρχουν σπάνια είδη φυτών που μπορεί να συναντήσει κανείς σε αυτούς τους χώρους και εν προκειμένω στην Ιερή Δήλο;
Κοιτάξτε, αυτό είναι ουσιαστικά που θέλουμε να δούμε. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο και όπως καταλαβαίνετε μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε περιπτώσεις που θα μας εκπλήξουν, δηλαδή σε μοναδικές περιπτώσεις που δεν απαντώνται αλλού. Αλλά υπάρχει και κάτι ιδιαίτερο. Αυτοί οι αρχαιολογικοί χώροι, λόγω της πολιτιστικής τους σημαντικότητας, αποτελούν ένα προστατευμένο περιβάλλον για τους οργανισμούς αυτούς, και γι’ αυτό δυνητικά μπορεί να έχουν αφθονία και πυκνότητα των πληθυσμών. Για να το πω απλά, δεν έχουμε οικιστική δόμηση, δεν έχουμε οριοθέτηση δρόμων. Τα ζώα και τα φυτά είναι πιο προστατευμένα και θα μπορούσαν να έχουν πιο πυκνούς πληθυσμούς.
Φαντάζομαι ότι υπάρχει και μία διάθεση προστασίας από τις επιδράσεις της κλιματικής κρίσης…
Είναι σωστή η παρατήρηση που κάνετε. Η καταγραφή θα μας δώσει την δυνατότητα να παρακολουθούμε την επίδραση της κλιματικής αλλαγής σε αυτούς τους πληθυσμούς της βιοποικιλότητας και να δρούμε κάθε φορά προστατευτικά.
Έχετε εικόνα ειδικά για την Δήλο αν υπάρχουν περιπτώσεις ενδημικών ειδών που είναι σπάνια ή μοναδικά;
Δεν μπορώ να σας πω ακόμα. Είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Αυτό που είναι ξεκάθαρο από την πρώτη στιγμή και τις πρώτες καταγραφές είναι πως ο αρχαιολογικός χώρος της Δήλου παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον από την άποψη και της βιοποικιλότητας. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι πως αυτά τα είδη μπορεί να είναι πιο Έλληνες από εμάς, γιατί υπάρχουν σε αυτόν εδώ το χώρο ίσως και εκατομμύρια χρόνια πριν εμφανιστεί ο άνθρωπος.
Επίσης μην ξεχνάτε πως η πατρίδα μας είναι ένα σταυροδρόμι τριών ηπείρων: Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Έχουμε δηλαδή διασταύρωση όχι μόνο πολιτισμών, αλλά και πολλών ειδών.
Κύριε Δημόπουλε αυτή η παρουσία σας στην Δήλο με την ακαδημαϊκή σας ιδιότητα είναι μια παρένθεση στην άλλη προσπάθεια που κάνετε αυτό το διάστημα και είναι η συμμετοχή σας στις ευρωεκλογές με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ.
Για να είμαι ειλικρινής δεν το βλέπω ως μια παρένθεση. Αντίθετα θεωρώ πως η ενασχόληση με τα κοινά πρέπει να έχει και τέτοιες πλευρές, δηλαδή την ανάδειξη και προστασία της εθνικής μας κληρονομιάς. Άρα ακόμα κι αν δεν ήμουν υποψήφιος ευρωβουλευτής αυτό που κάνω τώρα θα το έκανα ξανά (άλλωστε το είχα αναλάβει πολύ πιο πριν) καθώς με ενδιαφέρει ιδιαίτερα, θα το έβλεπα –όπως και το βλέπω- ως μία παράμετρο της πολιτικής μου ενασχόλησης.
Από εκεί και πέρα οι επερχόμενες ευρωεκλογές έχουν ξεχωριστή σημασία. Καταλαβαίνω ότι εδώ στις Κυκλάδες, λίγες εβδομάδες πριν ξεκινήσει η τουριστική περίοδος, από την οποία οι κάτοικοι περιμένουν να ζήσουν, το να τους πεις για τις ευρωεκλογές και την σημασία τους είναι «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε». Αλλά μην ξεχνάμε πως ανεξάρτητα με την προσωπική μας στάση απέναντι στην Ευρώπη, όλα τα ζητήματα τα οποία μας αφορούν περνούν και ρυθμίζονται μέσα από αυτήν. Πέρα από τα λάθη της η ΕΕ μας προσφέρει ειρήνη και ασφάλεια.
Αλλά αν θέλετε να μιλήσουμε πιο ειδικά για τα νησιά μας. Η ΕΕ μπορεί να αποτελέσει τον μοναδικό πυλώνα προστασίας από πρακτικές που μπορεί να καταστρέψουν τον χαρακτήρα τους. Τα ξέρετε, να μην σας τα λέω: έξαρση της τουριστικής ανάπτυξης και ανεξέλεγκτη δόμηση, περιβαλλοντικά ζητήματα, καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, ανισότητες. Μόνο η Ευρώπη μπορεί να πει stop.
Η δική σας συμβολή ποια μπορεί να είναι;
Όπως έχω ξαναπεί, και για να το συνδέσω με τα παραπάνω, τα προβλήματα σήμερα δεν είναι ίδια με τη δεκαετία του 50 και του 60. Είναι πολύ πιο σύνθετα, άρα απαιτούν πιο σύνθετες λύσεις, πολυεπιστημονικές προσεγγίσεις και θέσεις που -όταν βασίζονται στον τεκμηριωμένο λόγο- δημιουργούν ελπίδα. Η ελπίδα δημιουργείται από την επιστημονική αλήθεια. Και όχι από οτιδήποτε άλλο. Όταν έχουμε τους επιστήμονες να συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις συζητήσεις που γίνονται εκεί, ευκολότερα μπορούμε να εξοστρακίζουμε τα fakenews και την λαϊκίστικη επιχειρηματολογία. Αυτό θέλω να συνεισφέρω. Αλήθεια, κατανόηση του προβλήματος και επιστημονική προσέγγιση στην επίλυσή του.
